هاشم رسائی‌فر/

 امروز را روز ملی بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف نامیده‌اند. روزشمار تقویم در روز اول خرداد این واژه را به همه ما یادآور می‌شود که برای داشتن آینده‌ای بهتر و پیشرفتی دلچسب‌تر باید بهره‌وری را جدی گرفت. خیلی از ما وقتی بحث بهینه‌سازی مصرف یا همان بهره‌وری به میان می‌آید ابتدایی‌ترین و نخستین چیزی که به ذهنمان خطور می‌کند استفاده بهینه از انرژی و منابعی است که در اختیار داریم؛ آب، برق، گاز یا مواردی از این دست. گرچه بالا بردن میزان بهره‌وری از هر کدام از این داشته‌ها برای تک تک افراد جامعه اصلی اساسی است اما بهینه‌سازی مصرف تنها در استفاده درست از آب، برق و گاز نیست. در واقع استفاده مطلوب، مؤثر و بهینه از همه لحظه‌ها، مجموعه امکانات، ظرفیت‌ها، سرمایه‌ها، نیروها و منابعی که در اختیار ماست و می‌تواند به ما در رسیدن به رشد و شکوفایی همه‌جانبه کمک کند تا از کمترین امکانات بهترین استفاده را ببریم، جان کلام بهره‌وری است.

اکنون که کشور ما و به تبع آن استان، شهر و حتی روستاها در شرایط اقتصادی و معیشتی خاصی قرار دارند که تحریم‌های ظالمانه کشورهای معاند فشار مضاعفی بر همه ما وارد آورده است با در نظر داشتن این موضوع که برای تحقق جهش تولید باید از کوچک‌ترین فرصت‌ها بیشترین استفاده را ببریم توجه به اصل بهره‌وری و بهینه‌سازی می‌تواند پله‌ای مترقی برای رسیدن به جهش تولید در کشور باشد.

موضوعی که متأسفانه تاکنون توجه آنچنانی به آن نشده و با سرمایه‌سوزی و هدررفت داشته‌ها رسیدن به تولیدی بهینه و سهل‌الوصول از بازار کار و کسب و تجارت را از دست داده‌ایم. با نگاهی اجمالی به کشورهای توسعه‌یافته و مطرح دنیا به این واقعیت خواهیم رسید که استفاده بهینه از همه لحظه‌ها، مجموعه امکانات، ظرفیت‌ها، سرمایه‌ها و نیروی کاری که در دسترس داریم در قیاس با آنچه آن‌ها از آن در این زمینه بهره می‌برند تقریباً هیچ است! ظرفیت نیروی جوان و کارآمد موضوعی است که کمتر به آن توجه می‌شود. حرکت بر مدار غلطی که شاید چندین دهه است تولید و اشتغال کشور و استان بر آن دور می‌زند آفت افزایش شاخص‌ها در تولید ماست.

اگر امروز موضوع مثلث توسعه فرهنگی و اقتصادی در استان مطرح است بی‌شک بدون اتکا بر اصل بهره‌وری و داشتن نقشه راه در این مقوله اگر هم اجرا شود ناقص خواهد بود؛ چرا که ریخت و پاش‌های بی‌حساب و کتاب و نداشتن برنامه برای حرکت از نقطه‌ای که در آن هستیم به نقطه‌ای جلوتر که برای کسب و کار و تولیدمان ترسیم کرده‌ایم اجازه نخواهد داد توسعه‌ای آنچنانی در اقتصاد استان اتفاق بیفتد.

شاید نقشه راهی که برخی از صاحبان صنایع در بخش خصوصی آن را اجرا می‌کنند و سعی دارند بیشترین و بهترین استفاده را از داشته‌هایشان ببرند برای جا انداختن موضوع بهره‌وری در مسائل کلان استانی و اجرای پروژه‌های دولتی مثمر ثمر باشد. گرچه آفت بسیاری از پروژه‌های دولتی بی‌ارزش دانستن عنصر ارزشمند زمان در طول اجرای آن‌هاست که با بی‌توجهی به بهینه مصرف کردن زمان بعضاً ضربات شدیدی به پیکر جامعه وارد می‌شود چه اقتصادی، چه اجتماعی و چه هر چیز دیگری.

نقشه راه بهره‌وری که عوض شود شاخص‌های بهینه‌سازی افزایش می‌یابد و رقم 7درصد بهره‌وری فعلی که در اختیار داریم قطعاً با رشد روبه‌رو خواهد شد و جهش در تولید را تجربه خواهیم کرد. چطور می‌شود که پاکستان در همین همسایگی کشور و استان ما میزان شاخص‌های بهره‌وری‌اش نزدیک به 50 درصد باشد و ما هنوز که هنوز است نتوانسته‌ایم شاخص‌هایمان را دو رقمی کنیم.

اگر قرار است در تولید جهش داشته باشیم و اقتصادمان در راستای اضلاع مثلث اقتصادی توسعه یابد بی‌گمان ناگزیر از توجه به اصل بهره‌وری و بهینه مصرف کردن تمام داشته‌ها و سرمایه‌هایمان هستیم حال می‌خواهد این سرمایه انسانی باشد یا نعمتی الهی که خداوند در اختیارمان قرار داده است.